مطالعه ادبیات توسعه و برنامهریزی روستایی نشان میدهد که مردم و جوامع روستایی باید به صورت سازمانیافته و در چارچوب تشکلهای مدنی مشخصی درآیند تا بتوانند از تواناییها، استعدادها و خلاقیتهای خویش به صورت مطلوب استفاده و آن را مدیریت کنند. چنین نگرشی از الزامات فرایند توسعه پایدار روستایی قلمداد میشود. خاستگاه این نوع نگرش، برگرفته از توسعه پایدار و مفهومسازیهای جدید آن است که در دیدگاه توسعه ظرفیتی تبیین میشود و از طریق ساز و کارهای ظرفیتسازی و توانمندسازی عینیت مییابد و این مهم میتواند در قالب کارآفرینی بروز کند. از طرفی بر اساس اصول توسعه پایدار، یکی از ابعاد بسیار مهم نظریههای توسعه پایدار روستایی، توسعه اقتصادی در کنار و همپوشی با توسعه اجتماعی و توسعه محیطی است. این اندیشه امروزه در نظریههای اقتصادی، توجه ویژهای به فعالیتهای خودجوش با عنوان کارآفرینی روستایی دارد و راهکار جدیدی نیز در نظریههای توسعه برای توانمندسازی و ظرفیتسازی در مناطق روستایی به شمار میآید. به همین دلیل، امروزه در اکثر کشورها، توجه خاصی به کارآفرینی و کارآفرینان میشود و تقویت کارآفرینی و ایجاد بستر مناسب برای توسعه آن از ابزار پیشرفت اقتصادی کشورها و به ویژه کشورهای در حال توسعه به شمار میآید. یک فعالیت کارآفرینی با اثربخشی بالا، به توسعه اقتصادی (از جمله ایجاد اشتغال، نوآوری در فعالیتها و رقابتپذیری) منجر میشود.
دولت کارآفرین تولید نمیکند، بلکه راهبردهایی را برمیگزیند که کارآفرینان به راحتی دست به ابتکار و نوآوری بزنند. برای تقویت این افراد، بخش خصوصی باید تقویت شود. نقش دولت در کارآفرینی، مشخص کردن مسیر، بهبود محیطهای مناسب و فراهم کردن زیرساختهای مناسب است. همچنین دولت از طریق اعمال خط مشی در وزارتخانهها و مؤسسات، به ویژه آنهایی که با امور روستایی و فعالیتهای اقتصادی مرتبطاند، میتواند موجب شکوفایی کارآفرینی شود. دولت میتواند محیطهای شغلی مناسبی برای شروع فعالیت و مدیریت کارآفرینان ایجاد کند. برای موفقیت، تشویق توسعه کارآفرینی نه تنها در سطح کلان، بلکه در تمامی بخشهای خرد جامعه نیز مطرح میشود. شیوههای حمایت دولت از کارآفرینی کشاورزی عبارتاند از:
* نظام آموزشی: دولت از طریق وزارت آموزش و پرورش، نظام آموزشی و موسسات وابسته به آن میتواند مفهوم کارآفرینی را از نظر اقتصادی و اجتماعی معرفی کند. برای ارتقای کارآفرینی میتوان ابزار آموزشی را با موضوع کارآفرینی میان دانشآموزان توزیع کرد.