کتاب تدریس پژوهی یا درس پژوهی pdf

کتاب تدریس پژوهی یا درس پژوهی: روش بهسازی فرهنگ آموزش و تدریس نوشته ی ابوالفضل بختیاری و کبری مصدقی نیک، مواردی از قبیل کلیات تدریس پژوهی، تفاوت اقدام پژوهی با درس پژوهی، مدل های درس پژوهی و اجرای بحث بعد از درس را مورد بحث و بررسی قرار می دهد.

تدریس مؤثر باعث بهبود یادگیری می شود. فرهنگ تدریس و آموزش در چند دهه ی گذشته مورد توجه بیشتر معلمان، مربیان و صاحب نظران علوم تربیتی قرار گرفته و می توان گفت تدریس یکی از فعالیت های مهم هر معلمی است. تدریس اثربخش، در نظام های آموزشی جهان مورد توجه برنامه ریزان و سیاست گذاران آموزشی می باشد. بازاندیشی در برنامه ریزی های آموزشی و درسی و شیوه آموزش و تدریس، همچنین تغییر و تحول در رویکردهای آموزشی در جهان، معلمان را بر آن داشته که خود به تفکر و تأمل در عمل تدریس بپردازند، از طرفی یکی از چالش های نظام آموزشی عدم یادگیری معنادار فراگیران، ترس از یادگیری، هراس از اصلاح، عدم تسلط معلمان، مدرسان در تدریس و علاقمندی کلیه کارگزاران آموزشی به تغییر و تحول درنظام آموزش - یادگیری و تدریس است، اگر تلاش های سیاست گذاران، برنامه ریزان آموزشی منجر به بهبود فرایند آمورزش - یادگیری (تدریس) نشود می توان گفت نظام آموزشی با مشکلی جدی روبه روست و باید درباره ی این مسئله به تفکر و تامل پرداخت.

در تدریس پژوهی، مسئله تدریس یک مبحث و بهسازی مستمر آموزش و تدریس است که ممکن است همکار/همکاران (همتایان) هم در تدریس این مبحث با مسئله ای مواجه باشند که همه درباره ی آن مبحث درسی به گفت وگو، تدوین طرح درس، ارزیابی، بازنگری و بازاندیشی می پردازند، در این فرایند همه از هم یاد می گیرند و باعث رشد حرفه ای آن ها می شود.

درس پژوهی الگوی عملی بازبینی مداوم الگوهای ذهنی و بازاندیشی مشارکتی عمل کارگزاران آموزشی است. این الگو مبتنی بر پژوهش مشارکتی معلمان در کلاس درس است و الگویی مؤثر برای بهبود مستمر آموزش [و تدریس] محسوب می شود. درس پژوهی به مثابه روش نوین پژوهش در عمل و هسته های کوچک تحول در آموزش، به گسترش پژوهش و تولید دانش حرفه ای در مدرسه کمک می کند. به علاوه بر فرایند یادگیری گروهی و بهسازی مستمر مبتنی است و فرصتی برای سهیم شدن کارگزاران آموزشی در تجربه های یکدیگر فراهم می آورد.

در بخشی از تدریس پژوهی یا درس پژوهی (Lesson study: researcher-teacher) می خوانیم:

عنصر دیگری که می تواند تاثیر بسزایی در "درس پژوهی" داشته باشد، آوردن یک کارشناس بیرونی مثلاً یک معلم یا محقق است که با اطلاعات قابل توجهی از موضوع تحت مطالعه و نحوه ی تدریس آن و یا هر دو داشته باشد. کارشناس بیرونی می تواند نقش مهم و حیاتی در درون و بیرون از مدرسه ایفا نماید، نقش کارشناس بیرونی در درس پژوهی این ست که سوال هایی در اذهان بیافریند، دیدگاه های جدیدی اضافه کند و یک کمک – محقق باشد نه اینکه به دیگران بگوید که چه کار کنند. یک کارشناس موضوع درس می تواند در بیرون کشیدن مطالب مفید از میان حجم عظیمی از منابع ظاهراً سودمند اینترنتی و چاپی، کمک شایانی به معلمان بکند.

نقش کارشناس بیرونی در درس پژوهی ژاپن: پروفسور کنجو، یک مربی معلم با تجربه ی ریاضی در دانشگاه ملی است که در آموزش پیش از خدمت معلمان شهرت دارد و به عنوان مفسر بیرونی در درس پژوهشی از او دعوت به عمل می آید. گاهی اوقات، یک مفسر بیرونی، ارتباط نزدیک تری با مدرسه یا گروهی از معلمان برقرار می کند.

همانطور که مشاهده می کنید یک کارشناس بیرونی، به تناسب شرایط مختلف، می تواند نقش های متفاوتی را ایفا کند. یک کارشناس بیرونی درست مثل یک معلم در کلاس درس است، همان طور که یک معلم باید ارزیابی و عمل خود را بر اساس نیاز دانش آموزان انجام دهد، مفسر بیرونی نیز باید همان کار را با معلمانی که در درس پژوهی شرکت دارند، بکند.

درس پژوهی، بر یادگیری و پیشرفت دانش آموز متمرکز است. در واقع، یادگیری دانش آموزان محور اصلی تدریس پژوهی است، درس پژوهی، فرصت نادر و ارزشمندی برای معلمان ایجاد می کند که در کلاس حضور داشته باشند، تا فقط یادگیری دانش آموز را بررسی کنند، بی آنکه مقید به مدیریت یا آموزش دانش آموزان باشند.