کتاب دفترچه یادداشت pdf

کتاب دفترچه یادداشت، اثر ژوزه ساراماگو، به نوعی یک کتاب «جمهور» است. گونه ای «آرمان شهرِ مدرن» که به همه چیز می پردازد. اِشراف بر تجربه های کلان خود پیرامون عمده ی موضوعات ریز و درشت جهان، همه چیز را در حدّ همه چیز فرو می کاهد. فرو می کاهد و جهانی تازه می آفریند.

ساراماگو با رمان هایش جهانی به وجود می آورد مانند: بلم سنگی، همه ی نام ها، مرد تکثیر شده، انجیل به روایت عیسی مسیح، کوری و... او به خلق «جهان شهر» دست می یازد. ساراماگو در کتاب دفترچه یادداشت به همه چیز می پردازد. تاریخ، حکومت ها، مردم، شاعران و نویسندگان، سیاستمداران، بیمارهایِ نو پدید، مرگ ...

مقدمه ای که ساراماگو برای نوشتن این کتاب آماده کرده است:
از فوریه 1993 که من و «پیلار» در شهر «لانزاروته» ساکن شدیم، در حالی که هنوز خانه لیسبون مان را داشتیم. خواهر و خواهر شوهرم، ماریا و خاویر، که به همراه لوئیس و خوآنجو، سال ها در آن جا زندگی می کردند، اخیراً نزد من آمدند و دفترچه ای به من دادند تا در آن به ثبت وقایع روزانه ام در جزایر قناری بپردازم. آن ها شرطی برای من گذاشتند: که می باید هر از چند گاهی از آن ها یادی می کردم.

من هیچ گاه چیزی در آن دفترچه ننوشتم، اما بدون هیچ پیش شرطی، این هدیه جای سپاس داشت، چون «یادداشت های لانزاروته» متولد شد و به مدت پنج سالی طول کشید. امروز من خودم را بدون هیچ توقعی در چنین موقعیت مشابهی می بینم. هرچند این بار پیلار، سرجیو و خاویر نیرو محرکه من اند، که از وبلاگم مواظبت می کنند. آن ها به من گفتند فضای «وبلاگی» در اختیارم می گذارند و این که من باید گزارش ها، بازتاب ها، عقاید ساده ای راجع به این و آن، در کوتاه ترین شکل ممکن که برایم پیش آمده در آن بنویسم. بیشتر از هرگونه نظمی که غالباً از من سر می زند، پاسخ مثبت دادم، در واقع می خواستم که این کار را بکنم. به شرایطی که این دفترچه همان جهد و تلاشی را مطالبه نکند که من وادار شوم خودم را در مقایسه با دیگران نشان دهم. برای این که بدانید چه چیزی مایه ارزشمندی است می توانید روی من حساب کنید...

«جمهورِ» افلاطون اگرچه در پیِ ایجاد شهری با آرمان های کامل و مطلق است؛ «یادداشتها» اما یک «ویران شهر» است.

از سر گذراندن تجربه ی مرگ، فضای تازه تری را در ایجاد تفکرات تازه او پدید آورد. این که به عنوان رمان نویس بزرگ جهان وظایف دیگری را هم برعهده دارد و همین وادارش می کند یادداشت هایش را بنویسد و به مسایلی بپردازد که تاکنون کمتر با برداشت های موسوم و رایج در ذهن مان از «یادداشت نویسی» نزدیک است. پرداختن به مسئله حس قدرت طلبانه اسرائیل و در مقابل دفاع از مردم بی دفاع فلسطین، غزه، فسادهای دولتی و اداری در ایتالیا، بریتانیا و فرانسه، حس همدردی با شاعران و نویسندگان، بیماری هایی که بواسطه ی کسب سودهای کلان از سوی شرکت های بزرگ با نام آنفلوآنزای خوکی و دیگر بیمارها رواج می یابد و برملا ساختن راز نابودی تدریجی انسان به دست قدرت های بزرگ سیاسی و اقتصادی.

ژوزه ساراماگو (Jose Saramago) نخستین نویسنده ی پرتغالی ست که برنده جایزه نوبل ادبیات شده است. آثار او در زمره برترین های جهان قرار دارد. رمان های کوری و بینایی از جمله کتاب های برتر این نویسنده و مکمل هم هستند. کوری و بینایی هر دو از بیماری معنوی سخن می گویند که فهم بشر را از شناخت نادرست واقعیات نشان می دهند.

در بخشی از کتاب دفترچه یادداشت (Caderno) می خوانیم:

در حیرتم چرا کشوری مثل ایالات متحده، با این همه عظمت در تمامی چیزها، غالباً رؤسای جمهوری این چنین کوچک دارد. جورج دبلیو بوش شاید کوچکترینِ تمام آن هاست. این مرد، با هوش متوسط اش، جهالت عمیق، مهارت های ارتباطی سر در گم و سر فرود آوردن مداوم در برابر وسوسه سخت بی منطق اش، خودش را به وضع گروتسگی یک کابوی نشان داده که وارث جهان شده است و آن را با گله گاوان اشتباه گرفته است. ما نمی دانیم واقعاً او چی فکر می کند، حتی نمی دانیم آیا فکر می کند (با حس نجیب واژه)، نمی دانیم آیا آدمک مصنوعی است که بد به او برنامه داده شده که دائماً گیج است و پیغام ها را عوض می کند و به درونش می برد.

امّا برای یک بار به مرد در زندگی اش اعتبار می بخشد، یک برنامه در روبات جورج بوش هست، رئیس جمهور ایالات متحده، که با کمال هیل کار می کند: دروغگویی. او می داند دارد دروغ می گوید، می داند ما می دانیم دارد دروغ می گوید، ولی دروغ گویی اجباری شد، او به دروغ گویی ادامه می دهد وقتی که عریان ترین حقیقت را درست پیش چشمانش دارد حتی پس از آن که حقیقت در صورتش منفجر شده است به دروغگویی اش ادامه خواهد داد.

او دروغ می گفت تا با جنگ افروزی در عراق موافقت کند. درست وقتی که از گذشته توفانی و سوال برانگیزش دروغ می گفت، و دروغ توی خونش بود. یک دروغگوی بازنشسته، او سر آمدِ تمام دیگر دروغگویانی است که دورش جمع شده اند، تحسین اش کرده اند و سال ها خدمتش را بجا آوردند.