ژئومورفولوژی شاخه ای از رشتهٔ جغرافیای طبیعی است که به بررسی چگونگی به وجود آمدن اشکال مختلف طبیعی در سطح زمین می پردازد. کتاب ژئومورفولوژی اثر افشین شعبانی و عبدالحسین حاجی زاده نیز در رابطه با همین موضوع است.

ژئومورفولوژی (Geomorphology) دانشی است که در اواخر قرن نوزدهم میلادی شکل گرفت و با تلاش دانشمندان علوم زمین به قوانین و اصول علمی خود رسید. این علم امروزه مبتنی بر مقایسه ناهمواری ها و همچنین تعیین اشکال اولیه آن ها و بالاخره شناسایی فرایندها و محیط های ریخت اقلیمی است و دارای دو گرایش اصلی ژئومورفولوژی نظری (محض) و ژئومورفولوژی عملی (کاربردی) است. امروزه ژئومورفولوژی در دانشگاه های دنیا به عنوان زیرشاخه ای از علوم زمین و در ایران نیز به عنوان گرایشی از جغرافیای طبیعی و هم به صورت رشته ای مستقل (در مقاطع تحصیلات تکمیلی) در دانشگاه ها تدریس می شود.

مطالعه و بررسی فرایندهای مختلف تغییردهندهٔ چهره زمین با استفاده از ابزارها و تکنیک های گوناگون مهم ترین رویکرد دانش ژئومورفولوژی است که در این میان ماهیت فرایندهای مختلف (فرایندهای رودخانه ای، بادی، دامنه ای، یخچالی، ساحلی، زمین ساختی، آذرین و زیستی) و زمین چهره های پدید آمده توسط آن ها و تغییرات آن در طول زمان مورد بررسی قرار می گیرد.

به دلیل گستردگی قلمرو مطالعه ژئومورفولوژی، این علم با سایر دانش ها و به ویژه علوم طبیعی ارتباط و پیوستگی تنگاتنگی دارد و از قوانین علوم دیگر در بررسی های ژئومورفولوژی استفاده زیادی می شود. از سوی دیگر بررسی مسائل ژئومورفولوژی و نتایج حاصل از تحقیقات آن در بسیاری از علوم طبیعی و انسانی (شهرسازی، گردشگری، آمایش سرزمین و…) با استفاده از فنون جغرافیادارای کاربرد و اهمیت فراوان است.

صفحات کتاب :

148

سال نشر :

1396