شهید بروجردی
شهید بروجردی آیینه تمام‌نمای انسان خود ساخته‌ای است در تراز انسان مؤمن، انقلابی که اولیای خدا (سلام الله علیهم) همواره اشتیاق دیدار آنان را داشتند. در این مقاله زندگی نامه شهید بروجردی به همراه معرفی چند کتاب درباره این شهید عزیز ارائه شده است.
خلاصه زندگینامه شهید بروجردی
محمد بروجردی (۱۳۳۳ – ۱ خرداد ۱۳۶۲) نظامی ایرانی بود که در سالهای نخست جنگ ایران و عراق، از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی محسوب می‌شد. وی به همراه محسن رضایی، مسئولیت حفاظت از امام خمینی را در زمان بازگشت به ایران در ۱۲ بهمن ۱۳۵۷ برعهده داشت.
مصاحبه با همسر شهید بروجردی
شهیـد بـروجردى در 17 سالگـى با مـن ازدواج کرد و یک سال بعد به سربازى رفت و چـون علاقه‌اى به خـدمت در ارتـش شاهنشاهـى نـداشت فرار کرد و به قصـد دیدار با امام، خـود را به مرز عراق رساند لیکـن دستگیر شـد.
وى تـا زمان پیـروزى انقلاب اسلامـى دایما در حال مبـارزه سیاسـى بـود و بعد از انقلاب، فعالیت شدیدى در جهت افشإ چهره پلید منافقین و مبارزه ریشه اى با ایـن جریان را آغاز نمود. او پـس از مدتى مسـوولیت سرپرستى زندان اویـن را به عهده گرفت و بعد از چندى همراه با چنـد تـن دیگر از برادران زیر نظر شـوراى انقلاب، سپـاه پـاسـداران انقلاب اسلامـى را بنیـانگذارى کـرد.
با شروع سنگ اندازی‌هاى ضد انقلاب در کردستان, پـس از فرمان امام جهت سرکـوب ضـد انقلاب عازم پـاوه شـد و پـس از سـرکـوب ضـد انقلاب و فـرار آنان به سـوى عراق، محمـدآقا در منطقه ماند تا از تجربیات گرانبهایـش در کردستان استفاده کننـد و پـس از چندى به سمت فـرمانـدهـى عملیات غرب کشـور منصـوب گردیـد. محمـدآقا به پـاکسازى مناطق کـردستـان ادامه داد و بـا رشادتهاى بـى شمار در آزادسازى ایـن منطقه از دست پلیـد ضـد انقلاب نقـش فعالـى داشت تـا جـایـى که تشکیل سـازمـان پیشمرگان مسلمان کرد را در شـوراى عالـى سپاه مطـرح کرد که پـس از تصـویب، با همکارى و استعانت دو تـن از اعضاى شـوراى انقلاب; شهید مظلـوم آیت الله بهشتى و حجت الاسلام و المسلمیـن رفسنجانـى، مسـوولیت تشکیل آن به وى محـول گردید.
به هر حال سراسر زندگى محمد خدمت به اسلام و مسلمیـن بود و در مدتى که در منطقه بـود از هیچ خدمتـى در جهت حاکمیت اسلام و خدمت به مردم محروم کردستان دریغ نکرد تا اینکه در تاریخ اول خـرداد 1362، در مسیـر جاده مهاباد نقـده بـر اثـر انفجار میـن, همـراه بـا عده اى از همـرزمـانـش به شهادت رسیــد.
فرزندان شهید محمد بروجردی
خانـم فاطمه بـى غم دختر خاله شهید بروجردی در سال 1352، با ایشان ازدواج کرد و در طـى 10 سـال زنـدگـى مشتـرک بـا ایـن شهیـد، دو فـرزنـد از وى به یادگار مانـده است.
ماجرای شهادت شهید بروجردی
یکی از هم رزمان شهید بروجردی، در خاطره ای از این سردار شهید بیان داشته است: بعد از شهادت فرمانده، محور غرب، شهید ناصر کاظمی، شهید بروجردی که هیچ وقت لبخند از چهره اش محو نمی شد، کم تر لبخند به لب دیده می شد. یک روزکه خیلی در فکر بود، رو به من کرد و گفت: «خواب دیدم من و ناصر با هم درعملیاتی بودیم. داشتیم داخل یک شیار می دویدیم و منطقه پر از آتش بود.
ناصر با چالاکی جلوتر از من به سرعت می دوید. ناگهان شیار به یک جای بلندی می رسیدکه ناصر به راحتی گذشت و رد شد، اما من هر بار لیز می خوردم. یک دفعه ناصر دستم را گرفت و به سادگی مثل پرکاه مرا بالا کشید.وقتی بالا آمدم و تاریکی و ترسناکی پایین را دیدم، خدا را شکر کردم که آن جا نیستم. ان شاءاللّه من هم شهید می شوم». مدتی کوتاه پس از این ماجرا، ایشان که عمری در مبارزه بودند،در اول خرداد سال 1362، وقتی برای پاک سازی مهاباد راهی آن جا شده بود، در ساعت دوازده ظهر بر اثر انفجار مین در جاده مهاباد ـ نقده به شهادت رسیدند.
مسیح کردستان شهید بروجردی
با آغاز غائله کردستان، شهید محمد بروجردی، خدمت به مردم محروم این استان را بر عافیت نشینی ترجیح داد. او به سرعت راهی کوه های سرد و سر به فلک کشیده کردستان گردید و در جاده های پر پیچ و خم و در کمرکش کوه های آن، به قدری تلاش و مبارزه کرد و به قدری از جان مایه گذاشت که به بالاترین مقام دست یافت. این مقام، نه فرماندهی سپاه غرب و نه جانشینی قرارگاه حمزه سیدالشهدا و نه پایه گذاری تیپ شهدا بود؛ بلکه والاترین مقام را مردم مظلوم و زجر کشیده دیار کردستان به او دادند و آن، لقب «مسیح کردستان» برای شهید بروجردی بود.
چرا به شهید بروجردی مسیح کردستان می گویند
در شرایطی که همه احساس می‌کردند، کردستان ازدست‌رفته با حضور و مبارزات طولانی و به دلیل ویژگی‌هایی که در مقابله با عناصر ضدانقلاب و تجزیه‌طلب داشت، نقش بسزایی در نجات کردستان ایفا کرد که این مهم، شهید بروجردی را به «مسیح کردستان» معروف کرد.
مسیح کردستان یعنی فردی که پیامبرانه برخورد می‌کرد و با اخلاق خود انسان‌ها را از این‌رو به آن‌رو می‌کرد. بروجردی مؤسس سازمان «پیشمرگان مسلمان کُرد» بود و با پیشبرد اهداف این سازمان، توانست آرزوی ایجاد «اسرائیل دوم» در کردستان را در نطفه دفن کند.
کتاب شهید بروجردی
شمار کتابهایی که تا کنون درباره سردار شهید محمد بروجردی تهیه و به زیور طبع آراسته شده کم نیست اما غالب این کتابها دربرگیرندة آثاری داستانی و شبه داستانی هستند که به بیان خاطراتی از دوستان و معاشران شهید اختصاص یافته اند. به نظر میرسد جای یک زندگینامه علمی و جامع درباره آن شهید عزیز همچنان در سیاهه این کتابها خالی است. امیدواریم به زودی این خلأ جبران شود.
با هم نگاهی گذرا می افکنیم بر تعدادی از آثار منتشره درباره شهید بروجردی:
کتاب محمد مسیح کردستان
فرماندهان شهیدی چون صیاد شیرازی، متوسلیان، همت، ناصر کاظمی و کاوه برخی از چهره های شاخصی هستند که از آنها در کتاب محمد مسیح کردستان سخن رفته است.
زندگی نامه شهید بروجردی که هنرمندانه به تصویر کشیده شده، خود، تجسم سالها محرومیت و مظلومیت، تعصب و غیرت دینی، ایثار و شهادت و احساس وظیفه ناشی از شناخت عمیق اسلام ناب محمدی(ص) است.
بزرگ‌ترین ویژگی شهید محمد بروجردی، شناخت دقیق اقتضائات زمان و عمل به‌هنگام بود. او با توجه به ارتباطات عمیقی که با کانون اسلام یعنی روحانیت داشت، توانسته بود تکالیف خود را به درستی دریافته و براساس آن عمل کند؛ اما در این عرصه نیز آن‌چه قابل تأمل است، اقدام و عمل به‌هنگام است که نشان‌دهنده روحیه با ثبات بروجردی است و این برجستگی او را از همگنان خود ممتاز می‌سازد.
محمد، مسیح کردستان
یادگاران؛ کتاب بروجردی
یادگاران عنوان مجموعه کتابهایی است که بنا دارد تصویرهایی از سالهای جنگ را در قالب خاطره های بازنویسی شده برای آنهایی که آن سالها را ندیده اند نشان بدهد. با این معرفی که در نخستین صفحات کتاب به آن برمی خوریم یادگاران؛ کتاب بروجردی شروع میشود. عباس رمضانی این کتاب را که در قطع پالتویی عرضه شده تدوین کرده است. او در ادامه همان مطلب در توضیح اثر داستانی اش می افزاید:
«اینها برشی از یک زندگی است. زندگی یک مرد که تا به آخر سرشار از حیات بود و هنوز هم هست. کافی است یادت بیاید که بروجردی تا همین نزدیکی با من و تو حرف میزد. صبورانه می شنید و سبکبار می گذشت.« مؤسسه روایت فتح این اثر را در 1382 در 101 صفحه و قالب جلد 12 ام این مجموعه منتشر کرد و در سالهای 88 و 89 آن را تجدید چاپ کرد. این کتاب زندگی نامه شهید بروجردی است.
یادگاران 12 محمد بروجردی
کتاب همان لبخند همیشگی
کتاب همان لبخند همیشگی؛ شهید محمد بروجردی، جلد هشتم از مجموعه از چشم ها و نوشته فرهاد خضری است که در انتشارات روایت فتح به چاپ رسیده است و به معرفی محمد بروجردی از بنیانگذاران سپاه پاسداران و فرمانده سپاه کردستان به روایت خانواده و دوستان می پردازد.محمد بروجردی اقدامات مهمی برای پیروزی انقلاب اسلامی انجام داد که قبول مسوولیت حفاظت از جان امام خمینی (ره) در 12 بهمن سال 1357 و هنگام ورود ایشان به ایران از آن جمله اند. پس از پیروزی انقلاب، مسوولیت سپاه پاسداران غرب کشور و تاسیس قرارگاه حمزه سیدالشهدا در کارنامه محمد بروجردی ثبت شده اند. وی اول خرداد سال 1362 بر اثر انفجار مین به شهادت رسید.
همان لبخند همیشگی
تکه ای از آسمان
سومین کتاب از مجموعه قصه فرماندهان تکه ای از آسمان (براساس زندگی شهید محمد بروجردی) نام دارد. این اثر را حسین فتاحی برای واحد کودک و نوجوان دفتر ادبیات و هنر مقاومت حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی تدارک دیده است و اینگونه شروع میشود:
“اسمش محمد بود. مادرش او را میرزا صدا میزد و مردم او را مسیح کردستان نامیدند”.
کتاب زندگی نامه شهید بروجردی را با روایتی داستانی پی می‌گیرد و در 1389 در قطع پالتویی در 84 صفحه به مشتاقان پاسداشت راه و نام و یاد شهدا تقدیم شده است و تا 1388 به چاپ دوازدهم رسیده است.
نسخه انگلیسی این اثر نیز در 2008 (1387) توسط بنیاد حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدس منتشر شده است.
تکه ای از آسمان
کتاب رفیق بروجردی
کتاب «رفیق بروجردی» خاطرات اکبر براتی مبارز انقلابی و از همرزمان شهید محمد بروجردی در کردستان است. پدر او جزو مبارزان نهضت ملی شدن صنعت نفت بود و او نیز همچون پدر از دوران نوجوانی وارد جریان‌های مبارزاتی علیه شاه شد. او قبل از دوران سربازی و بعد از آن به شکل جدی به همکاری با سازمان مجاهدین خلق می‌پرداخت اما مواضع مذهبی و دینی خود را حفظ نمود. به همین دلیل پس از مدتی با جذب شهید محمد بروجردی فعالیت‌های مبارزاتی خود را همراه هیات موتلفه اسلامی ادامه داد. آنها پس از پیروزی انقلاب اسلامی جزو اعضای محافظ امام در مدرسه علوی بودند. پس از آن چالش‌ها و مذاکرات سیاسی اکبر براتی با سمپات‌های سازمان شدید می‌گردد و حتی او را تهدید نیز می‌کنند.
در سال 60 براتی به دعوت شهید بروجردی عازم منطقه کردستان میشود و به یکی از یاران ثابت او تبدیل می‌گردد. آنها در منطقه غرب با اجرای عملیات‌های متعدد موفق می‌شوند آتش فتنه را تا حد زیادی بخوابانند. براتی خاطرات ناب و بکری از روزهای پایانی زندگی شهید بروجردی دارد. روزهایی که برخی مسوولان علم مخالفت با او را برداشته بودند و مسوولیت‌هایی پست و دون شان به او محول می‌کردند. براتی پس از شهادت این فرمانده دلاور نیز در منطقه غرب می‌ماند و به عنوان همراه شهید کاظمی به مبارزه ادامه می‌دهد.
کتاب میرزا محمد پدر کردستان
میرزا محمد، پدر کردستان که جلد چهارم از مجموعه «یاران ناب» می باشد، به بیان خاطراتی از شهید محمد بروجردی (معروف به پدر کردستان) می پردازد و زندگی نامه شهید بروجردی را نقل می‌کند. کتاب میرزا محمد، پدر کردستان (خاطراتی از شهید محمد بروجردی)، توسط علی اکبری مزدآبادی گردآوری و تدوین شده است و در انتشارات یا زهرا (س) به چاپ رسیده است.
میرزا محمد پدر کردستان
کتاب مسیح کردستان جلد دوم
جلد دوم کتاب «مسیح کردستان» که روایتی داستان‌گونه از زندگی شهید محمد بروجردی است، به تازگی وارد بازار نشر شده است؛ کتابی که ظرف کمتر از یک هفته به چاپ دوم رسیده است.
مسیح کردستان لقب کدام شهید است
شهید محمد بروجردی از فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در جنگ تحمیلی بود که توانست با حُسن برخورد و ابتکار عمل هایی که داشت، کنترل منطقه کردستان را به ایران باز گرداند. از این رو، وی را مسیح کردستان می نامند.
فیلم مسیح کردستان
«غریب» به روایت بخشی از زندگی نامه شهید بروجردی در کردستان و شیوه فرماندهی منحصر به فرد او در اتحاد مردم و رفع شرایط بحران پرداخته است. در سال ۱۳۵۸ با آغاز ناآرامی‌ها در کردستان به دست احزاب کومله و دموکرات، محمد بروجردی از طرف امام (ره) مأموریت می‌یابد تا به‌عنوان فرمانده سپاه کردستان وضعیت را به حالت عادی بازگرداند.
فیلم غریب به کارگردانی محمد حسین لطیفی در سال 1401 ساخته شده است. این فیلم محصول کشور ایران و در ژانر خانوادگی و درام می‌باشد. در این فیلم بابک حمیدیان، پردیس پورعابدینی، رحیم نوروزی، حسام محمودی، مهران احمدی، فرهاد قائمیان و هژیرسام احمدی به هنرمندی پرداخته‌اند.
