کتاب دغدغه های فرهنگی که در اردیبهشت ماه سال 1390 به چاپ رسیده، شرح مزجی یکی از بیانات محوری مقام معظم رهبری در سال 1373 است که با استفاده از دیگر بیانات معظم له تکمیل شده است.
معرفی کتاب دغدغه های فرهنگی
متن محوری کتاب، مربوط به دیدار مقام معظم رهبری با عناصر جبهه خودی در حوزه فرهنگ می‌باشد. در این جلسه هم مسئولان دولتی در حوزه فرهنگ حضور داشته‌اند و هم گروه‌های مستقل فرهنگی. لذا همه کسانی که این کتاب را مطالعه می‌کنند، میتوانند خود را حاضر در جلسه و ناظر به کلام مبارک ایشان ببینند.
در این کتاب بعد از فصل اول که «طرح دغدغه» مطرح می‌شود در فصل‌های «منشأ انقلاب اسلامی»، «فرهنگ و هنر ایران و انقلاب» و «جریان روشنفکری» به شرح تاریخچه جریان فرهنگی ایران بعد از ورود اسلام تا زمان پیروزی انقلاب می‌پردازد. در ادامه کتاب مطالب پیرامون تهدیدات و توقعات انقلاب از جبهه فرهنگی بیان می‌شود.
محتوای این کتاب، سخنرانی‌های سال۱۳۷۰ ایشان همراه با چند بیان دیگر در مجالس گوناگون بود که همگی از یک گنج کهن می‌گویند، از فرهنگ و دغدغه‌های حفظ آن میراث کهن.
جملات بی‌بدیل این اثر می‌تواند انگیزه حرکت و تغییر و بازیابی هویت جمعی یک کشور یا بهتر بگویم، یک امت را در شما بازیابی کند.
خلاصه کتاب دغدغه های فرهنگی
این کتاب بر اساس نوعی از سبک ارائه تنظیم شده است که به سبک شرح مَزجی معروف است. وقتی متن با شرح متن به گونه‌ای درهم بیامیزند که متنی جدید به وجود بیاید, به اینگونه شرح, مزجی می‌گویند.
این کتاب در 9 فصل تنظیم شده است
فصل اول طرح دغدغه
فصل دوم منشا انقلاب اسلامی
فصل سوم فرهنگ و هنر ایران و انقلاب
فصل چهارم جریان روشنفکری بیمار از فصل دوم تا این فصل به شرح تاریخچه جریان فرهنگی ایران بعد از ورود اسلام تا زمان پیروزی انقلاب می پردازد و از میان بیش از پانصد سخنرانی موردی انتخاب شده که به مقایسه انقلاب ها پرداخته و به ریشه و منشا انقلاب می رسد
فصل پنجم جریان روشنفکری و انقلاب
فصل ششم تهدیدات درونی
فصل هفتم تهدیدات و تهاجمات بیرونی
فصل هشتم توقع انقلاب از جبهه فرهنگی
فصل نهم استنتاج
دغدغه های فرهنگی
برشی از متن کتاب
البته در نهایت, پدیده ای به نام پدیده توبه روشنفکری وجود دارد که من مظهر توبه روشنفکری را مرحوم آل احمد و مرحوم دکتر علی شریعتی می دانم. آن‌ها واقعا توابین محیط روشنفکری هستند که آن وقت زبان به انتقاد باز کردند; انتقادهایی که خیلی ها نمی دانستند و نمی دانند. در سال 1347ـ سال آخر عمر جلال آل احمد ـ ایشان به مشهد آمد و جلسه ای در منزل «مرحوم محمد تقی شریعتی»43 برای دیدن از آل احمد تشکیل شدجماعتی بودند, مرحوم دکتر شریعتی هم بود, از ما هم دعوت کردند: چند نفری رفتیم. دو, سه ساعت در آنجا بحث های گوناگونی بود. 23/ 12 / 77 در جلسه خیلی از این حرف ها گذشت. احتمال می‌دهم خودم شنیده باشم, احتمال هم می‌دهم کسی از مرحوم جلال شنیده بود و برای من نقل می‌کرد.
می‌گفت ما در اتاق های حزب توده, مرتب از این اتاق به آن اتاق جلو رفتیم ـ منظورش این بود که مراحل حزب را طی کردیم ـ و به جایی رسیدیم که دیدیم از پشت دیوار صدا می آید; گفتیم آنجا کجاست؟ گفتند اینجا مسکو است! گفتیم ما نیستیم; برگشتیم. یعنی به مجرد اینکه در سلسله مراتب حزبی احساس کردند که این وابسته به خارج است, گفتند ما دیگر نیستیم. بیرون آمدند و با خلیل ملکی و جماعتی دیگر, «نیروی سوم» 45 را درست کردند مخلص‌ها آنجا بودند. 22 /2 / 77 یک وقتی هم این را گفته ام و قاعدتا ثبت شده است که جلال آل احمد یا شریعتی جمله ای را گفت; گفت: روشنفکران ما از اول مشروطه تاکنون ـ تا سال چهل و هفت ـ دو ترجمه خوب به وجود نیاورده اند! بنده تعجب کردم, گفتم: دو ترجمه خوب؟! گفتند بله; حتی در محیط ترجمه, ترجمه خوب هم نکردند. کار خوب هم تحویل ندادند. تنها کاری که کردند این بود که در خدمت تسلط بیشتر انگلیسی ها بر ایران قرار گرفتند و رضاخان را تقویت کردند. 23/ 12 / 78
( کتاب دغدغه های فرهنگی / صفحه 61 و 62 )
مهم ترین دغدغه های فرهنگی
از نگاه رهبر معظم انقلاب، فرهنگ به دلیل تأثیرگذاری بر ذهنیت و رفتارهای فردی، اجتماعی و گرایش های سیاسی دارای اهمیت ویژه است.
براین اساس، روی آوردن دشمن به مبارزه فرهنگی سبب شده است تا لزوم توجه مسئولین فرهنگی به مقوله فرهنگ به یکی از دغدغه‌های فرهنگی امروز کشور تبدیل شود.
ایشان یکی از بهترین و رساترین ابزارها جهت انتقال مفاهیم انقلاب و جنگ به نسل جدید و تمام دنیا را، هنر و ادبیات میدانند و مبارزه فرهنگی را الویت امروزه نظام برمیشمارند.
از نگاه ایشان، تهدیدات درونی حوزه فرهنگ یعنی کم توجهی مسئولین وزارت ارشاد و سایر دستگاه‌ها به تربیت استعدادهای هنری، خودباختگی هنرمندان داخلی در مقابل شخصیت‌های جبهه دشمن، تردید در جبهه خودی در پایبندی نظام به حرف‌ها و آرمان‌هایش، ورود عناصر فرهنگ به دعواهای حزبی و مسائل
سیاسی و خطر غرق شدن در لذت‌های دنیوی در بین این افراد بیشتر از تهدیدات خارجی یعنی تهاجم فرهنگی آسیبزننده به نظام هستند و بنابراین مسئولین برای جلوگیری از این سایش‌های فرهنگی باید تلاش کنند.
کتاب قرارگاه های فرهنگی
شرح مکمل بیانات مقام معظم رهبری در تاریخ 1392/2/2 با موضوع «پشتیبانی و حمایت از تشکل های فرهنگی» با دیگر بیانات معظم له
متن کتاب قرارگاه های فرهنگی از لحاظ محتوا، مکملی برای کتاب دغدغه‌های فرهنگی است. این محصول تقریبا سه سال پس از انتشار کتاب دغدغه های فرهنگی، در قالب کتابی مجزا چاپ شد. با توجه به حجم مختصر «قرارگاه های فرهنگی» و ارتباط تنگاتنگ محتوایی بین این دو متن، تصمیم گرفته شد این کتاب، پس از بازنگری کلی، در قالب یک ضمیمه، به انتهای کتاب دغدغه های فرهنگی اضافه شود.
